η τιμωρία της σιωπής

 

     Το «silent treatment», η επίμονη σιωπηλή αντιμετώπιση μίας διαπροσωπικής σχέσης ή η τιμωρία της σιωπής, όπως έχει μεταφραστεί στα ελληνικά, σε όσον αφορά στους φιλικούς δεσμούς ή και βαθύτερες ενώσεις, εν πολλοίς σωστά εκλαμβάνεται ως αποστασιοποίηση και εν τέλει διακοπή της σχέσης. Αν όχι αποδεκτή, είναι τουλάχιστον μία συμπεριφορά που τις περισσότερες φορές γίνεται σεβαστή, ειδικά αν το χάσμα μεταξύ των ατόμων είναι αγεφύρωτο και ο διάλογος λίγο θα βοηθήσει την αποκατάσταση ή έστω την εξομάλυνση της σχέσης.

Ωστόσο, σε περιπτώσεις συγγενικών ή γονικών σχέσεων η τιμωρία της σιωπής εκλαμβάνεται και ερμηνεύεται ως κάτι σαφώς διαφορετικό που δεν αφορά την κατεστραμμένη σχέση, αλλά την άσκηση εξουσίας προς το άτομο που «τιμωρείται» μέσω αυτής της συμπεριφοράς. Στα περισσότερα επιστημονικά άρθρα η συμπεριφορά καταγράφεται συνηθέστερη σε άτομα με ναρκισσιστική διαταραχή της προσωπικότητας και ως χειριστικό εργαλείο για την απόκτηση του ελέγχου των ανθρώπων γύρω τους. Κομβικό στοιχείο στη διάκριση σε αυτή την περίπτωση είναι η χρονική διάρκεια επιβολής της «τιμωρίας της σιωπής».

      Το stonewalling δεν είναι άγνωστο ούτε στους νομικούς, ούτε στους διπλωμάτες, ούτε καν στους κληρικούς. Είναι ένας νομικός, διπλωματικός (και εκκλησιαστικά τιμωρητικός) τρόπος, ώστε να διαμορφώσει η μία πλευρά στοιχεία ελέγχου ή συνετισμού του ατόμου, που δημιουργεί έδαφος για τις όποιες εξελίξεις.  Η κίνηση επιβολής «σιωπής» επί μακρόν είναι μία στρατηγική που θυματοποιεί σχετικά εύκολα τον αντίπαλο, τον σύρει στην αρένα κατάκοπο και απεγνωσμένο από τον συναισθηματικό πόνο και τις άλυτες απορίες, με τους όρους που επέβαλε ο ίδιος, που διέκοψε βιαίως την επικοινωνία. Με άλλα λόγια πρόκειται για δημιουργία θύματος με όρους τακτικής που επιτρέπουν λάθη ουσίας.

    Ως άνθρωπος που βιώνει τούτη την τιμωρία από τον πρωτότοκο γιό του για περισσότερο από 1,5 έτος, διαβεβαιώνω ότι είναι και στην πρακτική της ανελέητη. Ατελείωτες ώρες σκέψης και αυτοκριτικής σε υποθετικές ευθύνες, ατελείωτα σενάρια προκειμένου να μπω στη θέση, στα παπούτσια του παιδιού μου, όλα χωρίς ένα ελάχιστο υπόβαθρο πληροφοριών, μια θάλασσα με τρικυμίες που ενδεχομένως δεν μου αναλογούν και στο φινάλε η υποψία ότι η ουσία αυτής της πικρίας δεν θα γίνει ποτέ κτήμα μου. Δεν πρόκειται για ψυχικό πρόβλημα αλλά για μια πραγματικά άγνωστη συνθήκη, ένα ερώτημα που θέλω να απαντήσω και ποτέ δεν υποβάλλεται. Πρόκειται για τυφλό θυμό και όπως η τυφλή βία, εκτός από τους τομείς στους οποίους έχω ευθύνη βάζει στο στόχαστρο και την υπόλοιπη προσωπικότητά μου για την οποία ενδεχομένως να μην υπάρχουν ενστάσεις. Πρόκειται για ολική απόρριψη εξ αιτίας ενός συγκεκριμένου γεγονότος χωρίς το γεγονός να κατονομαστεί.

   Γιατί μας τραυματίζει η απόρριψη ; Μας τραυματίζει όταν θεωρούμε ότι είναι άδικη. Ποιός στην τελική θα αποφασίσει αν είναι άδικη ; Ο καθένας μοναχός του. Δεν υπάρχουν ένορκοι. Σε τι θα βοηθούσε μια διαδικασία ψυχοθεραπείας ; Να αντιμετωπίζεις την απόρριψη ως να μην σε αφορά ; Να είσαι ανθισμένος παρ΄όλο που σε απορρίπτει το παιδί σου ; Να αγαπάς τον εαυτό σου και να μη σε νοιάζει ; Δε ξέρω, ζώντας σε μια ροή και αγαπώντας τον εαυτό μου και την ζωή και όσα μου χαρίζει, δυσκολεύομαι να μπω ξανά σε ψυχαναλυτική διαδικασία η οποία είναι στροφή προς τα μέσα εξαντλητική κι ατέρμονη όπως την έχω ζήσει χωρίς να έχω κάποια διαβεβαίωση ότι θα με αποδώσει παγερά αδιάφορο στα συναισθήματα του παιδιού μου προς εμένα. Δεν είναι τερατογένεση ένας καλά οχυρωμένος από το παιδί του πατέρας ; Δεν είναι ματαιοπονία ένας δουλεμένος ψυχικά γονιός να συνεχίσει να εστιάζει στην περαιτέρω έως ατέρμονη ψυχική ανα-διοργάνωση, όταν από την πλευρά του παιδιού δεν βλέπει να καταβάλλεται ουδεμία προσπάθεια ; Δεν είναι πιο ξεκάθαρη λύση ένα κάποιο τέλος ; Θέλω να πω... υπάρχει μια κάποια λύσις...

   Ξεκόβεις την ελπίδα ότι θα σου μιλήσει κάποτε ο γιός σου, θρηνείς, γιατρεύεσαι, σηκώνεσαι και προχωράς παρακάτω. Σαν να μην έκανες ποτέ παιδί.