Αρθουρ Μίλλερ : ο θάνατος του εμποράκου, εντυπώσεις

  ΟΙ ΚΕΝΤΡΙΚΟΙ ΧΑΡΑΚΤΗΡΕΣ 

Γουίλλυ – ο εμποράκος : Είναι ένας από τα εκατομμύρια "όχι ιδιαίτερα έξυπνους τύπους που το μόνο τους όπλο είναι το χαμόγελο και τα γυαλισμένα παπούτσια. Όταν οι άνθρωποι σταματήσουν να τους χαμογελούν, φυτεύουν δυο σφαίρες στον κρόταφό τους. Δεν μπορούν να ζήσουν χωρίς να ονειρεύονται". Και εδώ ερχόμαστε στο κυριότερο όπλο του καπιταλισμού. Την ελπίδα. Τον μύθο. Εάν ο κομμουνισμός και ο χριστιανισμός είχανε ως κοινό κύριο όπλο την ανασφάλεια/φόβο/απειλή διαπόμπευσης-εξοβελισμού,  στην εδώ ή στην επόμενη ζωή, ο καπιταλισμός έχει ως κύριο όπλο την υπόσχεση. Στο τέλος υπάρχει ένα ακόμη καταφύγιο… η ασφάλεια ζωής… «Είκοσι χιλιάδες είναι όμως είκοσι χιλιάδες, δεν είναι μια αδιόρατη υπόσχεση, δεν είναι πωλήσεις, είναι ένα διαμάντι που μπορείς να κάνεις έτσι και να το αγγίξεις».  

Λοιπόν, η εικόνα ενός ζευγαριού με δυο γαλανομάτικα παιδιά, ένα αγόρι, ένα κορίτσι, μέσα σε αστραφτερό σπιτικό, ξυπόλυτα, υγιή, καθαροντυμένα,  με την υψηλή κουλτούρα διάσπαρτη γύρω τους στους πίνακες και την βιβλιοθήκη των γονιών που χαλαροί, χωρίς εξάρσεις νεύρων,  σερβίρουν κρασί σε φιλικό ζευγάρι με το τζάκι αναμμένο, με τα ονόματά όλων διαλεγμένα σωστά, Ερμής, Ευρυδίκη, Νικόλαος, όχι Νίκος, κυριάρχησε μεταπολεμικά σε όλες τις ευτυχείς απεικονήσεις του κεντροευρωπαϊκού Κινηματογράφου αλλά και των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης. Η αποτυχία στον καπιταλισμό, ( πρέπει να )είναι απλώς μια παρένθεση. Θα γυρίσουν τα πράγματα !!! Και τι γίνεται όταν κάποιος ανακαλύπτει ότι η δική του αποτυχία δεν είναι απλώς μια παρένθεση ; Μπορεί να επιβιώσει ; Με κανέναν fucking τρόπο. Δεν κουμπώνει σε τίποτε από όσα εκτυλίσσονται γύρω του. Γίνεται παρίας.

Θυμηθείτε πώς χτίζει τον μύθο του ο εμποράκος, μιλώντας στον φίλο του για τον γιό : Μπέρναντ : και τι θέλει να κάνει ο γιός σου εδώ ;  Γουίλλυ : Να σου εξηγήσω, ο Μπιλ Όλιβερ, που είναι μεγάλο όνομα στα αθλητικά είδη, θέλει τον Μπιφ σα παλαβός. Αυτός τον κάλεσε στη Νέα Υόρκη. Υπεραστικό τον πήρε ο ίδιος και του μίλαγε πόσην ώρα στο τηλέφωνο. . . ( η αλήθεια είναι ότι ο Μπιφ υπόσχεται να πάει να παρακαλέσει κάποιον Όλιβερ για μια δοκιμή σε δουλειά για να πάψουν οι γονείς του να τον λένε τεμπέλη).

Μπίφ – ο πρωτότοκος : Ο Μπιφ έχει την όλη εικόνα του πατέρα του και της μητέρας του, είτε από ενισχυμένη παρατηρητικότητα, είτε λόγω ηλικίας, είτε από μικρές τραγικές συγκυρίες όπως η συνάντηση στη Βοστόνη, ο Μπιφ κουβαλάει στο θυμικό του όλη την εικόνα του πακέτου «Ενηλικίωση, εμπλοκή με success story , γάμος, υποχρεώσεις, δάνεια, παιδιά, επαγγελματική ανέλιξη και status, δικαίωση όσων κάναμε για χάρη των παιδιών» Παρακολουθώντας λοιπόν αυτά αποκτάει τέτοια άρνηση που απωθεί κάθε προσομοίωση από τα όνειρά του. Αντανακλαστικά καταστρέφει κάθε ευκαιρία, ραντεβού, εξέταση ή ακόμα και γνωριμία που θα οδηγήσει σε μια μακρόχρονη αργά εξελισσόμενη δέσμευση. Οι μικροκλοπές του Μπιφ, είναι οι ζαλάδες στις εξετάσεις, είναι ο τρόμος πριν το σεξ, είναι η αγοραφοβία του αστού πριν την προαγωγή του, είναι το «η νύφη το ‘σκασε από την εκκλησιά στις δώδεκα παρά πέντε». Χιλιάδες γόνοι κατεστραμμένων ψυχών αρνούνται να ενταχθούν σε οτιδήποτε μοιάζει με το όραμα των ηττημένων. Δεν φταίνε σε τίποτε !  Ο Μπιφ είναι ένας νέος που έχει όλα τα εχέγγυα αλλά δεν έχει την ψυχολογία εκκίνησης… 

Λίντα – η επίπεδη γυναίκα :  Ένας άντρας που παραμυθιάζεται με ένα success story μάλλον «βολεύεται» ή κουμπώνει δίπλα σε μια γυναίκα που δεν μπορεί 100% να το αντιληφθεί αλλά ούτε έχει την ενέργεια και το ειδικό βάρος να το επηρεάσει, θέλω να πω, είτε να βοηθήσει θετικά για να ολοκληρωθεί, είτε να παρέμβει κάθετα για να το αποτρέψει. Είναι απλώς μάρτυρας.  Έτσι καταλήγει να παρ_ακολουθεί  έναν τοίχο να έρχεται προς το μέρος της με παγωμένα τα πόδια. Μαντάροντας καλτσόν και σβήνοντας μικρές φωτιές το βράδυ στο σαλόνι. Θυμίζω το βιβλίο «Οι δρόμοι της επανάστασης» και την ομότιτλη ταινία. Εκεί η σύζυγος του ήρωα που δοκιμάζεται από το success story έχει την δική της ατζέντα και στο τέλος είναι εκείνη που δημιουργεί τα κύρια γεγονότα και την έκβαση ( άμβλωση / αυτοκτονία ) . Η Λίντα δεν είναι η γυναίκα που θα βγεί στο προσκήνιο. Μετά το θάνατο του εμποράκου το μόνο που έχει πάρει είδηση είναι ότι …κρίμα , τώρα θα ήτανε όλα καλά αφού δεν έχουμε δόσεις για τον οδοντίατρο. Ωστόσο σε μικρές εκλάμψεις της σε όλο το έργο δείχνει να συμμερίζεται μέρος της απογοήτευσης του Γουίλλυ, λέγοντας στα παιδιά : «Και οι ασήμαντοι άνθρωποι μπορεί να τσακιστούν από την κούραση». Αυτό έχει δυο αναγνώσεις: Τη λέξη κούραση και την ετυμηγορία ασήμαντοι.  Εγώ μένω στη δεύτερη. Έχει κάποια εν συναίσθηση ναι, αλλά τι έχει ως μύθο ;  Έχει αποδεχτεί ότι ο πήχης στη ζωής της είναι να σταθεί αντάξια δίπλα σε έναν ασήμαντο άνθρωπο, μέχρι τελικής κατα_πτώσεως. Αν αναρωτηθούμε από τι πάστα πατέρα και μητέρα προέκυψε αυτή η κόρη η Λίντα, ή οι περισσότερες,  δεν πρέπει παρά να ήταν οι τυπικοί Αμερικανοί ηθικολόγοι Μακαρθιστές. ..« Ο άνθρωπος δεν μπορεί να ξέρει τι είναι για καλό του, ξέρει ο Θεός ».  «Μια καθώς πρέπει γυναίκα έχει μονάχα έναν ρόλο : πρέπει να κρατάει ακέραιο το σπιτικό της σε όλες τις φουρτούνες, στο πλευρό του άντρα της και προς χάριν των παιδιών». 

Χάππυ – ο δευτερότοκος :  Ο δευτερότοκος ποτέ δεν σηκώνει το πρώτο γάντι που θα πέσει στο πάτωμα. Κι άν αργήσει να πετύχει, δεν τον παρακολουθεί κανείς. Εάν δεν είναι και τόσο εύστροφος, δεν πειράζει… Ακούστε τι λέει πάνω από τον τάφο του μπαμπάκα του : Ο Γουίλλυ Λόμαν δεν πέθανε άδικα. Είχε ένα θαυμάσιο όνειρο, να γίνει πιο σπουδαίος από όλους. Εδώ, που αγωνίστηκε εκείνος, εδώ θα προσπαθήσω να νικήσω κι εγώ, για χάρη του. ( Ο Μπίφ ρίχνει ένα απελπισμένο βλέμμα στον Χάππυ………… ) Λοιπόν, μερικοί λένε ότι η πείρα δεν διδάσκεται, αποκτιέται μέσω των στραπάτσων. Εάν ήσουν φίλος της οικογένειας, παρατηρητής, καλοπροαίρετος και ανιδιοτελής, θα έπαιρνες το ρίσκο να προτείνεις στον Χάππυ να γίνει εμποράκος ; Εάν ήσουν ο μπαμπάς του ; Είναι φανερό ότι ο μικρός αντιδρά επιπόλαια, παρορμητικά, συναισθηματικά και χωρίς κανένα σχέδιο της προκοπής στα γεγονότα, φαίνεται ότι ποτέ δεν του ζητήθηκε να κάνει αλλιώς…  Ήταν πάντοτε στη σκιά των γεγονότων που προκαλούσε ο πρωτότοκος, και βολευόταν απίστευτα με αυτό…  Κάθε μέρα αντιμετωπίζει την μέρα που ξημερώνει, σε όλο το θεατρικό κείμενο… Και τελικά ο "Happy" κερδίζει μια θέση στo θρόνο της ελαφρότητας…  «- Χάππυ _Μαμά , λέω να παντρευτώ.  - Λίντα _ Εντάξει καλέ μου,  έχει τοστ στο ψυγείο». 

ΣΤΟΥΣ ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΝΤΕΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΕΣ - ένα ενδιαφέρον δίπολο :

Μπεν – ο θρύλος_η φωνή της μανίας/εμμονής/φαινάκης/ανικανοποίητου έξω από την οικογένεια, στο ανταριασμένο μυαλό του Γουίλλυ…Το Αμερικάνικο όνειρο που σκοτώνει.

Μπέρναντ_ ο φίλος καταφύγιο_ η φωνή της λογικής έξω από την οικογένεια. Εκείνος που δανείζει χρήματα στον Γουίλλυ ό,ποτε δεν γίνεται να μην παρουσιάσει ένα αξιοπρεπές μεροκάματο… Τι τραγικό, όλοι το ξέρουν αλλά όλοι το αποσιωπούν. 

ΤΑ ΣΚΗΝΟΘΕΤΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ

Πίσω από το σπίτι ξεπροβάλουν οι πολυκατοικίες, γωνιώδη τεράστια σχήματα που το καταπίνουν, μια αναφορά στο μεγάλο που είναι εδώ για να φάει το μικρό. Σε στιγμές ευφορίας οι όγκοι που σκιάζουν την αυλή και δεν αφήνουν πλέον τίποτε να φυτρώσει εξαφανίζονται και δίνουν τη θέση τους σε φύλλα δέντρων και ονειρικές ευωδιές. Όταν τα πράγματα ζορίζουν ο φωτισμός επαναφέρει τις σκιές τους πάνω στο μικρό σπίτι… Και που θα έμενε όλος αυτός ο κόσμος ; αναρωτιέται η Λίντα… το παρακάναμε, αυτό λέω εγώ .. καταφαίνεται ο Γουίλλυ.

Το φλάουτο, είναι η αναφορά στο βάρος που φέρει ο Γουίλλυ από τις προσδοκίες του δικού του πατέρα… Πόσο μεγάλο είναι το τίμημα όσων κάνεις για να σε αποδεχτεί ως άξιο γόνο ο πατέρας σου ; Μερικές φορές πολύ βαρύ για να το σηκώσεις… Σε απειλητικούς τόνους αρχίζει η ειδυλλιακή μουσική του Γουίλλυ… Το φλάουτο εμφανίζεται σε όλες τις στιγμές όπου τα πράγματα γίνονται ανυπόφορα για τον εμποράκο, και στο τέλος όταν διαπράττει το μοιραίο. 

Στις σκηνές που εξελίσσονται στο παρελθόν, κάποιοι ηθοποιοί μπαινοβγαίνουν στο σκηνικό χωρίς να δίνουν σημασία στους υποτιθέμενους τοίχους. Υπάρχει μια προέκταση της σκηνής, προσκήνιο, όπου τοποθετείται όλη η δράση που δεν εκτυλίσσεται στο παρόν. Αυτό βοηθάει το θεατρικό κοινό να μην χαθεί κατά τις αριστοτεχνικές ακροβασίες της πένας του Μίλλερ που παίζει ασταμάτητα όπως ακριβώς παίζει το μυαλό ενός θολωμένου ανθρώπου. 

ΤΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ

Υπάρχουν πολλά επίπεδα ανάγνωσης τούτου του σεναρίου. Στον κάτω όροφο συναντάς μια αφήγηση της Αμερικανικής πραγματικότητας που δεν απωθεί, έναν πατέρα με τις αγωνίες αλλά και τις ανταμοιβές του, παιδιά που γυαλίζουν το καλύτερο αυτοκίνητο του κόσμου, σύζυγο που υποδέχεται τρυφερά τον κουρασμένο σύντροφο βγάζοντάς του τα παπούτσια, ως μια τρομερή σε σημειολογία κίνηση υποταγής-ενσωμάτωσης της στο δικό του όνειρο-γολγοθά. Και όλα αυτά χάριν των παιδιών,  ως άλλη μια αναγνωρίσιμη κίνηση χειριστικής διαπαιδαγώγησης με στόχο την τελική δικαίωση του δικού της ονείρου. Αυτά τα τελείως οικεία κλισέ διαμορφώνουν το σκηνικό της καθημερινότητας μέσα από το οποίο πολλές φορές ζωές αρχίζουν και τελειώνουν χωρίς να σκοντάψουν σε σημαντικά γεγονότα… Αν μη τι άλλο, ένας οικογενειάρχης εργαζόμενος θεατής/αναγνώστης ταυτίζεται αυτομάτως.

Ένα επίπεδο πιο πάνω υπάρχουν αναφορές σε όσα κάνουν έναν άνθρωπο να λάβει τις κρίσιμες αποφάσεις για την ζωή του. Ισχύς. Αναγνωρισιμότητα. Μύθος του κυρίαρχου αρσενικού. Προοπτικές ανέλιξης. Σύγκριση ανταγωνισμός με τον στενό κύκλο. Γονείς και μεταφερόμενο ανεκπλήρωτο όνειρο. Και στο τέλος εκείνο που αποδεδειγμένα μπορείς να κάνεις καλά και να αισθάνεσαι πλήρης. Τι κρίμα.  

Ανεβαίνοντας επίπεδο ανάγνωσης του σεναρίου συναντάς μια περιγραφή κόλαφο για τον δυτικότροπο καπιταλισμό. Ιεραρχίες μπετόν, στάτους που ορίζει ταξικά σύνορα, πανίσχυρους που δεν χρειάζεται να διαθέσουν χρόνο για να ακούσουν τι έχει να ζητήσει ένας ταπεινωμένος, μάρκες ψυγείων που δεν χαλούν ποτές και τα αγοράζουν οι λίγοι και μάρκες σαράβαλα για τη μάζα, μύθους πάνω στους οποίους εδράζεται η ψυχολογία των σκληρά εργαζόμενων αλλά ολοένα και πιο πενιχρά αμοιβόμενων χαμηλόβαθμων στελεχών, υποσχέσεις για ανέλιξη, καρότα και μαστίγια και μαζί με αυτά οι προσδοκίες βαρίδια όσων συμμετέχουν στο υποτιθέμενο όνειρο με προεξάρχοντες την προηγούμενη γενιά ( βλ. θείο Μπεν ) πετυχημένων. Και σαν να μην έφταναν αυτά, η αναμέτρηση με τον χρόνο αμείλιχτη, το αυτοκίνητο που δεν πάει άλλο, το κορμί που δεν πάει άλλο, το μυαλό που δεν πάει άλλο, τίποτε να μην πηγαίνει άλλο … Με τούτο το επίπεδο ανάγνωσης ταυτίζεται όποιος αναγνώστης είναι συν-παθών. Αλλά ο Μίλλερ δεν αφήνει στην τύχη του κι αυτό το μήνυμα. Το κορυφώνει στην κηδεία του ήρωα όπου η σύζυγος κκαι τα παιδιά αποφαίνονται… Μα να μην έρθει κανείς ; Ματαιότης ματαιοτήτων τα πάντα ματαιότ….

Στο ανώτερο επίπεδο ανάγνωσης τούτος ο θεατρικός συγγραφέας τοποθετεί τη μοιραία σχέση πατέρα και πρωτότοκου γιού (Γουίλλυ με Μπιφ). ΤΟ STORY. Αυτή η σχέση θα μας απασχολήσει σε όλο το έργο καθώς γύρω της εμπλέκονται οι δευτερεύοντες χαρακτήρες, συμμαθητής του γιού που κρούει τον κώδωνα του κινδύνου, μητέρα κατά περίπτωσιν αρωγός και γεφυροποιός, υποψήφιοι εργοδότες του αγοριού, γείτονες που παρακολουθούν την ενηλικίωσή του, πόρνες που τον τραβούν από τη μύτη, θείος που του μαθαίνει ότι με έναν ξένο ποτέ δεν αγωνίζεσαι τίμια… Οι πιο μεγάλες σκιές στην ψυχή του πατέρα , του Γουίλλυ, είναι εκείνα που δεν έκανε για τα παιδιά του και εκείνα που προλαβαίνει να κάνει... Και σε όλο το έργο κουβαλάει μια βασική ενοχή… ότι το επεισόδιο της Βοστόνης κατέστρεψε ολοσχερώς την προοπτική ενός λαμπρού παιδιού. Τι κωμικό και τι τραγικό… Το παιδί δεν ήταν παρά ένας μάγκας αλάνας και θα γερνούσε στα μπιλιάρδα πίνοντας με γκόμενες ακόμα κι αν είχε τον πρόεδρο της Αμερικής για πατέρα. Δεν χρειαζόταν, για να διαμορφώσει την κυνική του προσέγγιση στο Αμερικάνικο όνειρο, παρά να κοιτάξει και άλλες, διπλανές οικογένειες. Το αφεντικό του αδελφού του, «σκίζεται να χτίζει σπίτια και αμέσως μετά του φεύγει η όρεξη να τα χαρεί…»  Ο αριστούχος φίλος του παρακαλάει να του κουβαλήσει τις επωμίδες για να δει, πως είναι, τα αποδυτήρια των γηπέδων, οι μυρωδιές εκείνων που παίρνουν όλα τα όμορφα κορίτσια. Κάτι κερδίζεις κάτι χάνεις και δεν χρειάζεται να αποτιμάς εσύ κανενός την ζωή, ούτε του ίδιου σου του γιού, διάολε… Πόσο λάθος αρμενίζουμε μερικές φορές… ή τις περισσότερες.

παλίρροιες

    Η ανάδειξη του πρώτου αφροαμερικανού προέδρου στην προεδρία των ΗΠΑ ήταν μια μικρή νίκη των κοινωνικών δυναμικών του παρόντος απέναντι στην Ιστορία. Από αυτή τη σκοπιά μπορούμε να πούμε ότι η επικράτηση του Τραμπ είναι μια αντεπίθεση της Ιστορίας στις κοινωνικές δυναμικές που επιζητούν την αλλαγή της. 
( Ιωάννα Λαλιώτου , 6 Νοεμβρίου, Βήμα )
     Η λειτουργικότητα της Δημοκρατίας στηρίζεται στην εμπιστοσύνη του πολίτη στις ελίτ που διοικούν τους θεσμούς, στην περιεκτική κοινωνία που δημιουργεί οικονομικές επαγγελματικές ευκαιρίες και στην κοινότητα αξιών που συνέχει τον "δήμο". Οι κοινωνίες του ανεπτυγμένου δημοκρατικού καπιταλισμού, σε συνθήκες παγκοσμιοποίησης, υποσκάπτουν και τα τρία αυτά στοιχεία.
      Ο αριστερός λαϊκισμός καταδεικνύοντας ταξικές ανισότητες μιλά στο όνομα μιας περιεκτικής δημοκρατίας. Ο δεξιός λαϊκισμός, φυλετικά-πολιτισμικά διαιρετικός, μιλά στο όνομα των παραδοσιακών ιεραρχιών ( αξιών ). Και τα δύο είδη λαϊκισμού προσφέρουν απλοϊκά σχήματα για την κατανόηση σύνθετων φαινομένων. Καταδεικνύουν όμως υπαρκτά προβλήματα, εξουθενωτικές ανισότητες και διαβρωτική ετερογένεια.
( Χαρίδημος Τσούκας, 6 Νοεμβρίου, Βήμα )
      Από τα αποσπάσματα των δύο ελλήνων καθηγητών-στοχαστών προκύπτει αμέσως η εξήγηση σε ό,τι ζούμε εμείς εδώ και οι άλλοι απέναντι από τον Ατλαντικό. Υπάρχει μια κατάρρευση της εμπιστοσύνης στις ελίτ που διοικούν, φαινόμενα διάβρωσης του "δήμου" με αποτέλεσμα οι μάζες να κινούνται προς τους λαϊκιστές φέρνοντας τελικά τις τύχες τους σε δυσμενέστερη μοίρα. Η αριστερά που εκλέγεται για να συντρίψει τις τράπεζες όπως και η δεξιά που εκλέγεται για να συντρίψει κάθε διαφορετικότητα, σύντομα ηττώνται από την πραγματικότητα. Δεν τους ακολουθούν οι μάζες. Οι μεταρρυθμίσεις που ορέγονται μένουν στα βιβλία. Ο αριστερός στη ρητορική κόσμος δεν σταματάει να απευθύνεται στις τράπεζες για να απολαύσει εκ νέου μοιραίες καταναλωτικές αυταπάτες και, στον αντίποδα, οι δεξιοί στη ρητορική άνθρωποι, συνεχίζουν να επιδιώκουν να βιώσουν εκείνα που η διαφορετικότητά τους προστάζει, ομόφυλες σχέσεις, διαφυλετικές φιλίες και ανθρωπιστικές εξάρσεις. Ο σκληρότερος Αμερικανός βετεράνος τελικά αποδεικνύεται ένας γκέι άντρας με γλυκούς συμπέθερους Κορεάτες και βοηθά το παιδί της έγχρωμης νοικάρισσάς του να μπει στο κολέγιο !!! ( Στον Κλιντ Ήσγουντ αρέσουν αυτά ).

     Σημαντικά γεγονότα συνέβησαν.... Ο Τραμπ είναι το νέο κύμα στις ΗΠΑ και στη Μεγόγειο ο αριστερός λαϊκισμός επελαύνει. Μέσα σε αυτές τις συνθήκες τι μπορεί να γίνει ; Εκτός από τις μεμψίμοιρες κορώνες μας , εννοώ...
      Υπάρχουν δυό τρόποι αντίδρασης σε τούτη την μάχη μεταξύ Ιστορίας και κοινωνιών που θυμίζει παλίρροια... Η κόντρα επίθεση και το κολύμπι με το κύμα.
      Εκείνοι οι λαοί (και θα ευχόμουν και οι εκλεγμένες ηγεσίες τους), που θα διαβάσουν έγκαιρα την κατεύθυνση της παλίρροιας και εναρμονίσουν τις ατομικές επιδιώξεις με τις συγκυρίες, μπορούν να επωφεληθούν από τις παλίρροιες είτε "ανεβαίνουν" είτε "κατεβαίνουν". Μετά μπορούν να ονομάσουν τα οφέλη συντηρητικά ή προοδευτικά ...
       Θέλω να πω, οι κοινωνίες συνεχίζουν να παράγουν κινήματα στο υπογάστριο της επίσημης πολιτικής αρένας. Όταν οι λαοί βράζουν, όπως τώρα στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ, ο φόβος προκαλεί ανασύνταξη του ανθρωπιστικού κινήτρου στους υγιείς ανθρώπους. Οι θρησκευτικές και πατριωτικές οργανώσεις των "συντηρητικών" πολλαπλασιάζουν την εθελοντική τους επίδοση και οι μη κυβερνητικές οργανώσεις των "αριστερών" κατακλύζονται από φρέσκους ακτιβιστές. Όλοι αυτοί οι υγιείς άνθρωποι προσέρχονται με ξεκάθαρη απόφαση να αποτρέψουν τη διάβρωση του "δήμου". Από αυτή την έννοια, χωρίς να το επιδιώκουν, αριστεροί και δεξιοί είναι σύντροφοι. Ναι ! Είναι.  Σε αυτό το σημείο επικεντρώνοντας οι ηγεσίες τις πολιτικές παρεμβάσεις τους μπορούν να αντιστρέψουν μερικώς το κακό. Μπορούν να απευθυνθούν σε τούτους τους μη άρρωστους πολίτες στηρίζοντας και διορθώνοντας τα αποτελέσματα των κοινωνικών τους δράσεων.

     Θα περιγράψω τώρα μια ουτοπία για να κλείσω. Ένα κολύμπι με το κύμα :

     Μερικές χιλιάδες πρόσφυγες απασχολούνται αξιοπρεπώς σε μια χώρα με δημογραφικό πρόβλημα. Εδώ ! Οι δραστηριότητές τους κατευθύνονται σε παραμελημμένες περιοχές και σε υποσχόμενες για το ΑΕΠ της χώρας παραγωγικές προσπάθειες. π.χ. βότανα και φαρμακευτικά φυτά σε οροπέδια, αμπέλια, ελιές και μαστιχόδεντρα που δεν λαμβάνουν από τους γηγενείς επαρκή περιποίηση. Το κράτος παρέχει τους γεωπόνους με προνομιακό επιμίσθιο. Οι τοπικοί συνεταιρισμοί εκπαιδεύονται στην συντήρηση, τυποποίηση και την προώθηση από τα περιφερειακά πανεπιστήμια. Οι εξαγωγές της χώρας διπλασιάζονται σε δέκα χρόνια στα τυποποιημένα στοχευμένα προϊόντα με κατεύθυνση εκείνες τις χώρες προέλευσης των ανθρώπων που εντάχθηκαν εξ΄αρχής στο πλάνο. Ποιόν ενοχλεί αυτό ;
Ποιόν ενοχλεί να πουλιέται στη Συρία του 2030 ελληνικό φάρμακο ; Ποιόν ενοχλεί να δημιουργηθεί ένα κύμα νέων σπουδαστών από το Πακιστάν για ιδιωτικά ελληνικά πανεπιστήμια Γεωπονίας ; Ποιόν ενοχλεί να έχει γεμάτα αεροπλάνα με μουσουλμάνους που επισκέπτονται τους δικούς τους για το ραμαζάνι και επιστρέφουν εδώ να εργαστούν ;

 Υ.Γ.   Οι βιομήχανοι της Γερμανίας ζήτησαν πριν πέντε χρόνια ένα εκατομύριο εργάτες από την κυβέρνηση-ελίτ που "βοήθησαν" να εκλεγεί. Τώρα η Γερμανία θα κλείσει τις πόρτες με μια άλλη ελίτ που θα "βοηθηθεί" από τους ίδιους να επικρατήσει. Οι πρόσφυγες μόλις τώρα έφτασαν τον μαγικό για τους εργοστασιάρχες αριθμό. Αλλά η Γερμανία είναι μια χώρα που δεν θέλει να της μοιάσει κανένας. Έτσι ;  Εντάξει... Εμείς ας το κάνουμε αλλιώς... ας ζητήσουμε ως "δήμος" από τις ελίτ μας να ανέβουν σε ένα τέτοιο κύμα.