τα χαμένα μας κορμιά στη μπάντα

   









  Αν κάποιος μπορούσε να τους δει, αμέτοχος στο πάθος τους, θα ‘λεγε πως το αδιέξοδο της χώρας ήταν στις ψυχές των κατοίκων της ή πως η ψυχή όλων των κατοίκων της δεν ήταν παρά το δικό της αδιέξοδο ( Πεθαίνω σαν χώρα, σελ 19. Δημήτρης Δημητριάδης ). 

     Το φρόνημα των φρόνιμων βασίζεται σε διαπιστώσεις κι όχι σε υποθέσεις εργασίας. Από αυτή τη σκοπιά, οι τεχνοκράτες έχουν υποστεί στις μέρες μας μεγαλύτερη ζημία από τους θεωρητικούς. Έτσι, αν κάποιος έσκιζε αυτή τη χώρα, την Ελλάδα, με μια κίνηση στα δύο, ώστε να κατοικηθεί αριστερά από τους θεωρητικούς και δεξιά από τους τεχνοκράτες, ενδεχομένως να άλλαζε την τύχη της.

      Μια και είναι όμως αδύνατος, ένας τέτοιος βίαιος διαχωρισμός, επιχειρήθηκε ήπια δια  μέσου της πολιτικής. Το αποτέλεσμα δεν δικαίωσε ούτε τους τεχνοκράτες  μνημονιακούς  ούτε τους θεωρητικούς αντιμνημονιακούς. Επειδή παρόλο που στοιχίστηκαν σε δυό στρατούς, στράφηκαν εναντίον ενός κοινού εχθρού, με υπέρτερες δυνάμεις. Έτσι κατέληξαν με εκτεταμένες απώλειες να μαζεύουν τους νεκρούς τους και να τους σκεπάζουν με τις ασπίδες τους.

     Εκτός από τα όρνια, ουδείς χαίρεται πάνω από ένα πεδίο μάχης που μυρίζει ήττα. Εάν ο στρατηγός είναι ζωντανός, είναι συνήθως ο μόνος που μετράει όρθιους, όλοι οι υπόλοιποι μετρούν κορμιά στο χώμα.

    Το φρόνημα του όχλου είναι διαφορετικό από το φρόνημα των φρονίμων. Επηρεάζεται από ασήμαντες εκφάνσεις και πυροτεχνήματα χωρίς ιδιαίτερη αντίληψη του όλου. Θα ΄λεγε κανείς ότι πρέπει να εμπιστευθεί έναν ηγέτη, μια χώρα που πεθαίνει, παραδίνοντας εν λευκώ τις τύχες της στις αποφάσεις του και το φρόνημα του όχλου στις δεξιότητές του. Αλλά ο ηγέτης αναδεικνύεται μέσα από τον όχλο σε περιόδους εμπόλεμες, κι όχι την απαύριο μιας ολοκληρωτικής  ήττας. Οπότε ηγέτες, τέλος.

     Τώρα, σαν σχισμένη στα δύο, και μετά ξανά σχισμένη στα τέσσερα, και στα εικοσιτέσσερα και στα ενενήντα έξι, η πατρίδα δείχνει πολύ μικρή για να διεκδικήσει ρόλο στην ιστορία.

     Η ψυχή όλων των κατοίκων της είναι το δικό της αδιέξοδο. Το μόνο που μπορεί να συμβεί είναι η απόσυρση της γενιάς που πήρε μέρος στην έσχατη μάχη. Θέλω να πω, ποιος άλλος παρά ένας δεκαεφτάχρονος, μπορεί στις μέρες μας να κατέλθει στο πεδίο με φρόνημα ; Είναι ο μόνος που δεν έχει παραμορφωμένα σωθικά και πρησμένα πόδια. Ακόμα και στις πορείες διαμαρτυρίας η γενιά αυτή, η νέα, η επόμενη, η  άχραντος και αμόλυντη, απαξιεί να στοιχηθεί με τους γέρους, παρατηρώντας τα τμήματα του ώριμου όχλου και τα γραμμένα του αιτήματα με μια εχθρική απέχθεια. Μια απέχθεια που συμπυκνώνεται σε τούτο : Ποιος νοιάζεται για την έκβαση μιας μάχης οπισθοφυλακών ;  

   Έχετε ακούσει από έφηβο την ατάκα, ε ;  

    - Το χέζω το ψωροχιλιάρικό σας ( εννοώντας τον μισθό του δημοσίου ). Εαν είναι το τίμημα της παράδοσής μας σε ένα ψυχοσωματικό τέλμα, το χέζω, σας το χαρίζω.

    Είναι η αντίδραση ενός σπουδαστή που η μάνα του τον πιέζει να τελειώσει όπως όπως, άμεσα, χωρίς χρονοτριβές την τυπική εκπαίδευσή του για να τοποθετήσει εγκαίρως  ένα βιογραφικό στην ιλιγγιώδους μεγέθους λίστα κουφαριών, από την άποψη του φρονήματος,  προς μελλοντική τακτοποίηση στο δημόσιο.

    Πεθαίνω σαν χώρα, θα πει, έχω άρρωστα νιάτα. Εκείνο που μένει να προλάβουμε και πάσει θυσία να αποτρέψουμε, είναι μια νόσος ανίατη στις ψυχές της επόμενης γενιάς. Και το πρώτο, το πρώτο που πρέπει να καταφέρουμε, είναι να κάνουμε με ωραίο, ενσυνείδητο, περήφανο τρόπο, τα κορμιά μας στην άκρη. Εκείνοι, θα περάσουν, βαδίζοντας προς τα μέτωπα της μάχης και θα προτάξουν αποτελεσματικότερα όπλα, εαν βεβαιωθούν ότι τα επινίκια θα είναι αποκλειστική τους υπόθεση.       

o "ενθουσιασμός" που βγάζει το παλτό του

  

               ...ή αλλιώς, η περίφημη μοντέρνα αντικειμενικότητα !

  

Από μια στρεβλή επιθυμία, μια ανάγκη, να δημιουργεί γύρω του θετική αύρα, ο Ζαχαρίας Νεσόλας περπάτησε την διανοητική του διαδρομή στεγνός, θωρακισμένος και ατσαλάκωτος. Η μοντέρνα "αντικειμενικότητα" κατά τον Ζαχαρία είχε την εξής βολική επίπτωση : Να μην χρειάζεται να εκφέρει ποτέ μια έγκαιρη άποψη στα τρέχοντα. Να διαλέγει εκ του ασφαλούς τις θέσεις πίσω από τις οποίες στέκεται. Να παρασιτείται διανοητικά.

     Μια έγκαιρη άποψη ασφαλώς δεν είναι το ίδιο με μια βιαστική. Η βιαστική άποψη εκπορεύεται από την ανάγκη αντίδρασης ενώ η έγκαιρη είναι καρπός εκπαιδευμένης σκέψης.

   Ο «ενθουσιασμός που βγάζει το παλτό του» πριν πατήσει στην είσοδο του κάθε σπιτιού, πριν ακόμα τον προσκαλέσουνε να περάσει μέσα, είναι για πολλούς κλειδί κοινωνικότητας και τελικά γίνεται το κυρίαρχο μοτίβο προσέγγισης. Έχω έτοιμη μια πολυθρόνα για να κάτσεις ! …κι όχι αποφασίζω ότι εσύ ειδικά μπορείς να καθίσεις εδώ οπότε σου κάνω χώρο. Είναι η διαφορά του ασύλου από τον ξενώνα.

    Ούτε ο εξυπνάκιας με το είδος της έπαρσης που απωθεί, αλλά ούτε και ο βολικός, αυτός με την υποτέλεια της ρηχής κατάφασης , μπορούν να δημιουργήσουν πραγματικά διανοητικά γεγονότα στον κύκλο επιρροής των. Είναι δυο αντίθετα που συχνά έλκονται και ακόμα συχνότερα κάνουν ό,τι κινείται ανάμεσα να βαριέται, να αντιδρά επιθετικά ή να ευνουχίζεται.  Οι δύο αυτές κατηγορίες μυαλών, ο εξυπνάκιας και ο βολικός, έχουν την ίδια αφετηρία… προέρχονται από την βεβιασμένη ανάγκη αντίδρασης πάσει θυσία, την υποχρέωση να «τελειώνεις» με την άποψη που θα εκφέρεις, την υποχρέωση να είσαι αμέσως κοντά στο επίκεντρο, χωρίς πολύ πολύ χαμένη φαιά ουσία.  Για πολλούς, οι παρέες που δεν δημιουργούν διανοητικά γεγονότα δεν είναι ανυπόφορες, κάθε άλλο. Είναι το γλυκό τους σπίτι. Αλλά για τους ανήσυχους, εκείνους με τα "ελαφριά πόδια" στα πνευματικά ζητήματα, τέτοιες παρέες είναι κοιμητήρια.
    Ξεφυλλίζοντας αυτήν την εβδομάδα Νίτσε από όπου και αντλώ τις δύο παραπάνω αριστουργηματικές παρατάξεις λέξεων ( ελαφριά πόδια στα πνευματικά ζητήματα και ο ενθουσιασμός που βγάζει το παλτό του ) αποσαφηνίζω την καλή από την κακή προσέγγιση στις φιλικές ομαδικές συζητήσεις... Και ανακαλώ συμπεριφορές μου σαν του Ζαχαρία, στιγμές που μπήκα στον πειρασμό να την ...βγάλω καθαρή σε μια ομήγυρη κολυμπώντας με μπρατσάκια.  Μερικές φορές βαριόμουν, μερικές φορές υποτιμούσα την δυνατότητα των παριστάμενων αλλά τις περισσότερες είχα αδυναμία έγκαιρης σκέψης.  Και στις τρεις περιπτώσεις έχανα.

    Ποια είναι όμως η καλή προσέγγιση ; Ποια είναι μια υγιής συμπεριφορά όταν εγείρονται ερωτήματα και είσαι αυτήκοος ;

     Να υποδέχεσαι τα θέματα με μια συγκρατημένη καχυποψία, να τα απλοποιείς, να τα φέρνεις όσο πιο κοντά γίνεται στα αισθητήρια όργανά σου, να αφουγκράζεσαι τις διεργασίες στα σωθικά σου και να αντιδράς ως εκφωνητής της δικής σου ιδιοσυγκρασίας. Αυτή είναι η άποψή μου. Έτσι τιμάς τους συνομιλητές σου και βγαίνεις ωφελημένος.  

    Αντιγράφω ένα γύρισμα της σκέψης του γεμάτου ..δικαιολογημένη έπαρση φιλόσοφου από τη σελ.65 του κεφαλαίου με τίτλο « Τι λείπει στους Γερμανούς  » γραμμένο το 1888... Όπως η κιθάρα ή ο χορός, η σκέψη διδάσκεται και κατακτάται με επίπονη εργασία, ισχυρίζεται ο Νίτσε :

  σελ65  Τα τρία πράγματα για τα οποία μας χρειάζονται οι εκπαιδευτές : Πρέπει να διδαχθεί κανείς να βλέπει, πρέπει να μάθει να σκέπτεται, πρέπει να μάθει να μιλάει και να γράφει.

    Να μάθει κανείς να βλέπει – να συνηθίσει το μάτι του στην ηρεμία, στην υπομονή, να αφήνει τα πράγματα να έρχονται σ’ αυτό – να αναβάλει την κρίση, να μαθαίνει να πηγαίνει γύρω γύρω και να συλλαμβάνει κάθε μεμονωμένη πρόκληση απ’ όλες τις πλευρές. Αυτό είναι το πρώτο σχολείο στην πνευματικότητα.. να μπορείς να αναβάλεις την απόφαση .

   Να μάθει κανείς να σκέφτεται – ακόμη και στα πανεπιστήμια, ακόμη και στους πραγματικούς γνώστες φιλοσοφίας, η λογική, ως θεωρία, ως πρακτική, ως τέχνη, αρχίζει να πεθαίνει. Γιατί απαιτεί μια θέληση για επικυριαρχία που θέλει να διδαχθεί, όπως διδάσκεται ο χορός.

   Να μάθει κανείς να μιλάει, να μπορεί να χορεύει με τις έννοιες, με τις λέξεις : χρειάζεται μήπως να προσθέσω πως πρέπει να μπορεί κανείς να χορεύει και με την πέννα ;  … σ’ αυτό το σημείο όμως θα γίνω τελείως αινιγματικός για τους σημερινούς Γερμανούς αναγνώστες…

    Ο Ζαχαρίας δεν χωνεύει τους σκεφτικούς ανθρώπους ! Θέλει γύρω του αυθόρμητους, χαρούμενους πολυλογάδες . Έχει τις παρέες του, δεν ξεμένει ποτές.  Μερικές από τις θεωρίες στις οποίες προσχωρεί με ενθουσιασμό είναι οι παρακάτω…

    - Ο άνθρωπος δεν ξέρει, δεν μπορεί να ξέρει, ξέρει ο Θεός.

  - Φιλαράκι μου, ό,τι μας είναι γραμμένο.

     - Όποιος ανακατεύεται με τα πίτουρα τον τρώνε οι κότες.

- Ό,τι και να κάνουμε μας την έχουν στημένη στη γωνία, αφού…

   -  Απλά είναι τα πράγματα !

- Όσο λιγότερα μάθω τόσο καλύτερα θα είμαι.

    flash !  Δυό χρόνια πριν, συζητώντας στους Bohemians με τον Μάκη Καραγιάννη το βιβλίο του "Το όνειρο του Οδυσσέα" τον ρωτήσαμε τι έφταιξε και εκπέσαμε. -Μερικές ενστάσεις που βαρεθήκαμε να εγείρουμε, είπε, μερικές αρνήσεις που δεν εκφράσαμε, μερικά μπράβο που δεν είχαμε το μεγαλείο να πούμε, μικρά και μικρά πράγματα, θετικά και αρνητικά έφεραν αυτό το οδυνηρό αποτέλεσμα...

     Tο λοιπόν ;  
     Μπορεί ένα γαϊδούρι να γίνει τραγικό ; Μπορεί να πεθάνει κάτω από ένα φορτίο που ούτε να το κουβαλήσει μπορεί, ούτε να το πετάξει ; Ναι . Ένα γαϊδούρι ασφαλώς. Ένας άνθρωπος όμως, όχι. 
      Θέλω να πω, ο καθένας μας έχει την δυνατότητα να ανταποκριθεί σε ένα Α φορτίο. Και μετά από μερικές προπονήσεις σε ένα Α+ 100 γραμμάρια. Γι αυτό ας κάνουμε μερικές προπονήσεις των αισθήσεων, της λογικής μας και της όρεξής μας να δημιουργούμε μικρά γεγονότα. Μερικές μικρές αρνήσεις, ενστάσεις, καταφάσεις, ενθαρρύνσεις ή προειδοποιήσεις θα μας κάνουν καλύτερους συντρόφους για όλους τους γύρω μας ανθρώπους. Μερικές ώριμες αντιδράσεις που προδίδουν εκτίμηση, ενδιαφέρον, αλληλεγγύη αλλά και επιλεκτικότητα, φιλοξενία αλλά και προνοητικότητα. Δεν είναι κρίμα να μην εκτίθεται ο εσωτερικός μας πλούτος ;

    Ο Ζαχαρίας Νεσόλας πιθανώς δεν απέκτησε ποτέ ούτε έναν καρδιακό φίλο.  Έχει μοναχά, γνωστούς...

Το κουκί με το μαχαίρι στα δόντια

 

  Ένα ελικόπτερο πετούσε ολάκερο το απόγευμα πάνω από το μπαξέ τσιφλίκ. Όλα τα λαχανικά , οπωσδήποτε, ταράχτηκαν.  Ήξεραν ότι αυτή η επιχείρηση επιτήρησης με όσα έξοδα απαίτησε, που θα τους χρεωθούν κι όλας, ήταν για να μην ενοχληθεί το ρεβύθι.

      Ένα ρεβύθι είναι ένα ρεβύθι. Δεν μπορεί να κινητοποιούνται ολάκεροι στρατοί για να πάει με την ησυχία του στο χαντάκι του για ύπνο. Θα μπορούσε να έχει δυό τρία ρεβύθια μαζί του να το ποτίσουν και να το ξεψειρίσουν και τέρμα.

     Μερικοί αναθεμάτισαν την ώρα που του ανέθεσαν την ηγεσία του μπαξέ. Μετά οι πιο παλιοί θυμήθηκαν ότι και με τις πιπερίτσες είχε καεί το πελεκούδι από ενθουσιασμό και ύστερα το κάψιμο πέρασε μέσα τους μέχρι που χρειάζονταν διπλό νερό για να σβήσουν.

     Το ρεβύθι πέρασε, είδε κι έφυγε. Κοντορεβυθούλης.

     Ύστερα μαζέψανε και το ελικόπτερο. Ησύχασε ο αγρός. Δόθηκαν στην κυκλοφορία τα αυλάκια κι όλα πήραν τη ρουτίνα τους. Τα λαχανικά πέσανε για ύπνο. Μα δεν ήταν ελαφρύς. Δεν ήταν ελαφρύς γιατί είδανε όλα το ίδιο όνειρο.

     Είδανε ένα κουκί να τους περιμένει στη γωνία με το μαχαίρι στα δόντια.

     Τότες το πράσο έβαλε τα δυνατά του και φώναξε :

  - Ακούστε με !   Φτάνει ψάχνουμε αυθεντίες μεταξύ μας. Είχε έλθει τις προάλλες εδώ εκείνος με τα σχιστά ματάκια και το καπελάκι, ο καλός μπαρμπούλης, ο πως τον λέγανε, ο μπαρμπα Στάθης και θα μας πότιζε τζάμπα καθημερινά . Με τις κλωτσές τον διώξατε. Να πάω να τον φωνάξω ; Μια υπογραφούλα υπόθεση είμαστε. Θα ηρεμήσουμε για πάντα. Αφού λαχανικά είμαστε.

   Και το κουνουπίδι κουνώντας τα φύλλα πάνω κάτω υπερθεμάτισε…  

   -  Αν είμασταν πουλιά, καλά, αλλά αφού είμαστε λαχανικά....εχμ, καλά τα λέει.