το χαμόγελο των απωλεσθέντων πραγμάτων

     Ένας "ενήλικας" είναι ένα άτομο που έχει παγιώσει τις βασικές προκαταλήψεις του. Δεν τον μετακινείς ούτε με γερανό.  Ξέρει καλά το παραμύθι του. Και γιατί να το πούμε παραμύθι ; Γιατί πάντα είναι. Είναι ο μύθος που έχει χτίσει για να συνεχίζει, για να προστατεύεται , για να μην καταρρεύσει. 
    Ένας ενήλικας συνήθως έχει έλθει σε επαφή με το καίριο ερώτημα της ύπαρξης και του ρόλου του στη μια και μοναδική ζωή που θα ζήσει. Είναι ήδη συγκλονισμένος και του έχει περάσει από το μυαλό , η αυτοχειρία, ο απομονωτισμός, η εκδίκηση, η λαθροεπιβίωση,  η καταπολέμηση του φόβου με οινόπνευμα και συνταγογραφούμενες ή όχι ουσίες, έχει φλερτάρει με την αυτοδικία και το έγκλημα και τον έχει γοητεύσει μια ενδεχόμενη πρόσδεση στους μεγάλους οργανισμούς που "επιτηρούν" την λύτρωσή μας από τούτη τη ματαιότητα, όπως είναι οι κλειστές θρησκευτικές κοινωνίες, οι οργανώσεις εκκωφαντικής διεκδίκησης ή , οι πολύ αθωότερες ομάδες ψυχοθεραπείας. Όλα αυτά χωρίς να καταφέρει να απαντήσει εάν αξίζει κανένας να ζει, αυτή την σύντομη μα τόσο αργόσυρτη ζωή.
    Στις πρώτες σελίδες του δοκιμίου του Αλμπέρ Καμύ υπό τον τίτλο "ο μύθος του Σίσυφου" αποδεικνύεται περίτρανα ότι η γενεσιουργός αιτία για την αντιδραστική μας εξέλιξη είναι "η συνάντησή μας με το παράλογο" του βίου μας.
    Στις πρώτες μεγάλες μας ημέρες ενηλικίωσης επιβεβαιώνεται ότι η πραγματικότητα μακράν απέχει από την ελευθερία των προσωπικών επιλογών. Και μετά...
    Στις πρώτες προσπάθειες ενήλικου αυτόνομου βίου, ο σημερινός αστός βιώνει το βάρος ενός πακέτου υπέρμετρων αναγκών και σκληρής εργασιακής προσαρμογής και εκεί επιδεινώνεται η αναμέτρηση με το παράλογο λαμβάνοντας απάνθρωπες διαστάσεις για τις ψυχικές μας δυνατότητες.
    Τότε αρχίζει να σκορπίζει το όνειρο για μια διαβίωση που ολοένα θα ομορφαίνει από την αλληλεπίδραση ώριμων ανθρώπων, από την συνεχή προσδοκία για έρωτα, από τις καρπερές μικρές κοινωνίες και την επιβράβευση του μυαλού και του μόχθου. Τότε αρχίζει να φυλλορροεί η επίδραση της τέχνης στις ψυχές και να ισοπεδώνεται η διαφορετικότητα.

   Πολύ νωρίς, τραγικά νωρίς, εγκαθίσταται στα πρόσωπα των φερόμενων ως ενηλίκων η μελαγχολική έκφραση που περιγράφεται γλαφυρά ως "το χαμόγελο των απολεσθέντων πραγμάτων".  (έκφραση από το βιβλίο του Χουαν Γκαμπριέλ Βάσκες με τίτλο "οι υπολήψεις")

    Στην πιο συγκλονιστική από τις συναντήσεις μου με ψυχοθεραπευτές, η επιστήμονας μου είπε με επιθετικό τόνο : Περιγράφεις απώλειες με ένα χαμόγελο μέχρι τα αυτιά, πικρό αλλά χαμόγελο... Καταλαβαίνεις ότι κάτι πάει στραβά εδώ ; Θέλω να πω, λες π.χ. τη φράση ..με έχουν λιντσάρει οι τράπεζες και χαμογελάς ;  Λες τη φράση με έχει ισοπεδώσει η ένδεια ουσιωδών ερωτικών γεγονότων και χαμογελάς ; Τι σημαίνει αυτή η "μάσκα" χαμόγελου ;

    Ξέρω τι σημαίνει αυτή η μάσκα. Σημαίνει, δε θα σου δώσω το δικαίωμα να με λυπηθείς. Σημαίνει, τα πράγματα είναι σκούρα αλλά δε πειράζει, το' χω ! Σημαίνει ότι εξομολογούμαι αλλά δε σου δίνω πρόσβαση παραμέσα. Σημαίνει ότι κλείνω τις επιπτώσεις σε μια χύτρα και κλειδώνω το καπάκι. Σημαίνει ότι, παρ΄ότι ενήλικας, είμαι ένας βλάκας με Periκεφαλαία.

    Όλη αυτή η σχετικώς χιλιοειπωμένη σειρά διαπιστώσεων θα ήταν ανούσια εάν δεν σας έγραφα τη σειρά των ερωτημάτων που με ταλανίζουν τώρα στα πενήντα καί.. μου :
   - Γιατί αποτυγχάνουμε να καλλιεργήσουμε τα καλά κοινωνικά μας αντανακλαστικά ;
   - Γιατί κακοποιούμε ακόμη και τις πολυτιμότερες από τις σχέσεις στοργής που μας έχουν απομείνει ;
   - Γιατί επιμένουμε να σκοτώνουμε ψυχικά τα παιδιά μας κι όσους ακόμα μπορούμε;
   - Γιατί τα διαζύγιά μας από συντρόφους και παρέες γίνονται ολοένα τραχύτερα ;
   - Πότε θα δώσουμε στην ψυχή μας την ευκαιρία να πάρει τα ηνία από το μυαλό μας ;
   - Γιατί επαναλαμβάνουμε την ίδια ακολουθία αντιδράσεων σε παρόμοια περιστατικά ενώ βλέπουμε ήδη την ίδια έκβαση , έναν τοίχο να πλησιάζει ;

     Και όπως πάντα, σας δίνω την πρώτη απάντηση που μου έρχεται στο μυαλό, τη λεγόμενη αλήθεια μου της ημέρας, αφού και οι αλήθειες μας είναι στιγμές στο άπειρο της σκέψης...

     Αποτυγχάνουμε κυρίως από εγωϊσμό.

      Κλείνω με ένα ιδιαίτερο κείμενο που βρήκα χθες στο διαδίκτυο :

ARTHUR SCHOPENHAUER...

      Ο ευγενούς φύσεως άνθρωπος, στην νεότητά του, πιστεύει πως οι ουσιώδεις και αποφασιστικές σχέσεις και διασυνδέσεις είναι oι ιδεατές, οι βασιζόμενες δηλ. σε ομοιότητα φρονήματος, τρόπου σκέψης, γούστου, πνευματικών δυνάμεων κ.ο.κ.· Αργότερα, εντούτοις, συνειδητοποιεί ότι εκείνες που κατέχουν τα πρωτεία είναι οι πραγματικές, εκείνες δηλ. που έχουν ως βάση τους κάποιο υλικό συμφέρον. Σε τούτες εδράζονται όλες σχεδόν οι διασυνδέσεις, η δε πλειονότητα των ανθρώπων δεν γνωρίζει άλλο είδος σχέσεων.

      Κατά συνέπεια, ο καθένας αντιμετωπίζεται βάσει του αξιώματος ή του επαγγέλματος του, της εθνότητας ή των οικογενειακών του καταβολών και όλως βάσει της θέσης και του ρόλου που του έχουν αποδοθεί από τις συμβάσεις: βάσει τούτων καθορίζεται η ταξινόμηση, η διαλογή και η μεταχείρισή του, όπως και στην περίπτωση ενός βιομηχανικού προϊόντος. Αντίθετα, το τι είναι καθ’ εαυτόν, δηλ. ως άνθρωπος, δυνάμει των προσωπικών του ιδιοτήτων, λαμβάνεται υπόψη μόνο περιστασιακά και όπως τύχει, συνεπώς μόνο κατ’ εξαίρεση, ώστε αγνοείται και παραμερίζεται από τον καθένα όποτε τον βολεύει, δηλ. ως επί το πλείστον.
      Τώρα, όσο περιεκτικότερο και αξιολογότερο είναι τούτο το καθ’ εαυτόν τόσο λιγότερο θ’αρέσει στον άνθρωπο τούτο η εν λόγω κοινωνική ρύθμιση, ούτως ώστε θα προσπαθεί να διεκφύγει από την επικράτειά της. Η ρύθμιση αυτή, πάντως, οφείλεται στο γεγονός ότι, σ’ αυτόν τον κόσμο της ανάγκης και της ένδειας, τα μέσα για την αντιμετώπισή τους συνιστούν παντού το πρωταρχικό και, συνεπώς, το κυρίαρχο μέλημα.