ο φυγάς

 

    - Δεν είμαι συναισθηματικός φυγάς, είμαι ένας φυγάς με πολλά συναισθήματα !

    Γίνεται πολύ κουβέντα γύρω μου για τους λόγους που με ώθησαν να εγκαταλείψω τη Θεσσαλονίκη και να εγκατασταθώ μόνιμα στην επαρχία. Ο κύκλος μου στην πόλη ήταν μεγαλύτερος. Περιλάμβανε όλων των ειδών τις γνωριμίες, άλλες με βαθύ και άλλες με ρηχό αποτύπωμα. Καθώς με τους μήνες τα κίνητρα κατασταλάζουν στο μυαλό μου και με βοηθά και το μακρύ μου παρελθόν στην ψυχανάλυση (στη Gestalt) μπορώ με βεβαιότητα να πω ότι δεν κουβαλώ αρνητικό φορτίο από τα 40 χρόνια αστικής συναναστροφής όχι τουλάχιστον τόσο βαρύ φορτίο ώστε να χαρακτηριστώ συναισθηματικός φυγάς. Τα βαριά συμβάντα που συνέβησαν σε μένα θα μπορούσαν να έχουν συμβεί σε όλους τους Έλληνες όπου κι αν κατοικούν. Σε χωριό, σε πόλη ή στο χάος της Αθήνας. 

   Υπαρξιστής από τα γενοφάσκια μου καθώς το περιβάλλον που μεγάλωσα στη Φλώρινα μου με βάφτισε σε δυό κολυμβήθρες , μια της θρησκευτικής μου ταμπέλας και μια των ενοχών, άργησα δυστυχώς να μπω στο νόημα : ό,τι κάνουμε όλοι, κι εγώ, ανεξάρτητα πως το παρουσιάζουμε κατόπιν εορτής, είναι απλά για να εξυπηρετήσει το συμφέρον μας. Κι όταν φεύγουμε, κι όταν παραμένουμε, κι όταν προσφέρουμε κι όταν προσδοκούμε, το μόνο που μας απασχολεί είναι να φάει η ψυχή μας ότι προλάβει από το φτωχό φαγητό. Αυτοί που τρώνε από το ίδιο τραπέζι είναι αντίπαλοι.

   Εκείνο που έχει κάποια βάση και αξίζει να αναλυθεί, είναι το ρίσκο που έλαβα : υπάρχει πιθανότητα να αντιμετωπίσω μεγάλες περιόδους μοναχισμού και χωρίς τις αποσπάσεις της θορυβώδους μεγαλούπολης να δοκιμαστώ σκληρότερα. Έτσι είναι : μια επιλογή μοναχικότητας σε φέρνει αντιμέτωπο με τον εαυτό σου και δεν μπορείς να λειτουργήσεις στο κουκούλι του "εξαρτητικού". Δεν υπάρχουν υποκατάστατα της μητρικής αγκαλιάς και του πατριαρχικού πλαισίου, οι δουλεμένοι ξέρουμε ποιά εννοώ, είσαι εντελλώς εκτεθειμένος.

   Δεν είμαι λοιπόν ένας συναισθηματικός φυγάς. Είμαι ωστόσο σε μια περίοδο που είμαι φυγάς και έχω πολύ έντονα συναισθήματα. Μερικά από αυτά μπορώ ήδη να τα περιγράψω με "ακίνδυνους" όρους :

• Αισθάνομαι ξανά με θεμέλια, το αντίστροφο του μετέωρου. Η βαρύτητα είναι εδώ. 
• Αισθάνομαι όρεξη μετά από πολύ καιρό για να συναναστραφώ άλλους, κι άλλους, φρέσκους.
• Αισθάνομαι ότι η μπουκιά μου έχει καλύτερη γεύση, η κάθε πιρουνιά που βάζω στο στόμα.
• Και όταν γυρίζω σπίτι και κλείνω πίσω μου την πόρτα αισθάνομαι στο σπίτι.
  

    Αυτά τα συναισθήματα δεν είναι ακριβώς τα πρώτα που επιδίωξα ! Οι προτεραιότητες, καθώς ξήλωνα τα τελευταία προσκόμματα στην Θεσσαλονίκη για να αναχωρήσω, ήταν μια επανασύνδεση με τη φύση, η πλήρης απουσία της ασχήμιας, η προστασία μου από τα τυχαία περιστατικά έντασης, καυγάδες, κόρνες, αντεγκλήσεις και προσβολές, η λύτρωση από τις "εισβολές" μέσα κι έξω από το διαμέρισμα που ζούσα, δηλαδή η αποκατάσταση της προστασίας του προσωπικού μου χώρου. Φυσικού και ψυχικού.

     Φαίνεται ότι θα χρειαστεί λίγος καιρός ακόμη για να αποκατασταθεί το αίσθημα του προστατευμένου γιατί η καταπάτηση που δέχτηκα για τόσο μακρύ χρονικό διάστημα επανέρχεται με επιμονή , εσωτερικά ! Ακούω τις προσβολές που δεχόμουνα ακόμη μέσα στη μνήμη μου, νιώθω χαίνουσες τις πληγές που μου άφησαν οι αντεγκλήσεις, με στοιχειώνουν ακόμη οι διαψεύσεις των προσδοκιών που έχτιζα για πλάσματα και με θυμώνει ακόμη η συμπεριφορά που επέδειξα και αποδείχτηκε πολλές φορές λανθασμένη. 

    Πρόκειται για μια επιβεβαίωση δυό πραγμάτων : Το πρώτο είναι ότι τα τραύματα και οι ήττες έχουν μακριά ουρά, έρχονται από πολύ παλαιά και το αποτύπωμά τους δεν εξαφανίζεται απλά με το πρώτο σκούπισμα. Το δεύτερο είναι ότι καθώς ετοιμάζεις τις βαλίτσες για όποιον "καινούργιο τόπο" πρέπει να βεβαιωθείς ότι δε θα βάλεις μέσα τις παθογένειές σου, κανένας τόπος δεν μπορεί να σε αλλάξει . Τα ζητήματα που κατάφερα να ξεπεράσω με την ανάλυση , θα χρειαζόμουν κι εδώ ανάλυση για να τα πιάσω στα χέρια μου όσο ήταν σαν αναμμένα κάρβουνα. Δεν αναθέτουμε σε τόπους ψυχικές ιαματικές ευθύνες. 

    Θα αφήσω λοιπόν τούτη την εξομολόγηση σε αυτό το επίπεδο, στα τέσσερα συναισθήματα που ήρθαν. Τα καλως ορίζω με χαρά. Δεν είναι ούτε μικρά ούτε αυτονόητα. Μας εύχομαι καλές μάχες από αύριο με την αέναη προσπάθεια να εμβαθύνουμε στο νόημα της ζωής.  Και θα επανέρχομαι,  καθώς οι μήνες και σταδιακά, τα χρόνια, θα φορτίζουν την πένα μου με ουσιώδεις λέξεις.

******

    "Τι μπορεί να εξομολογηθεί κανείς, που να αξίζει τον κόπο ή που να είναι χρήσιμο ; Αυτό που μας έχει συμβεί, είτε συνέβη σε όλο τον κόσμο είτε μόνο σε εμάς. Στην πρώτη περίπτωση δεν έχουμε τίποτα το καινούργιο να πούμε, στη δεύτερη κανείς δε μπορεί να το καταλάβει. Αν γράφω μερικά που αισθάνομαι είναι για να καταλαγιάσω τον πυρετό των αισθήσεών μου" .

       από  ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΗΣ ΑΝΗΣΥΧΙΑΣ  ( ΦΕΡΝΑΝΤΟ ΠΕΣΣΟΑ ) μετάφραση Άννυ Σπυράκου ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑ 1989