the combs item - η συναίνεσή μας στην αντιπαλότητα

 

    Έχουμε εν κιβωτιστεί !  Εγώ, εσύ, η σύντροφός μου, ο κουμπάρος σου, ο πατέρας μου, όλοι μας. Έχουμε τοποθετηθεί σε διαφορετικά κιβώτια και δεν μπορούμε να κοιταχτούμε στα μάτια και να ανταλλάξουμε ιδέες και συμβουλές : είμαστε σε άλλο κιβώτιο και τα τοιχώματά του είναι αδιαπέραστα. Το κτίσαμε από απρο - ανοησία μόνοι μας. Δεν αναγνωρίζουμε πλέον ο ένας τον άλλον . Γιατί κάθε μας μικρή συζήτηση απορρίπτεται από την βεβαιότητα που έχουμε ότι είμαστε απολύτως ενημερωμένοι. Με τη διαφορά ότι δεν είμαστε. Ενημερωμένοι. Είμαστε απλά πληροφορημένοι ! Ο καθένας από άλλη πηγή και μάλιστα τόσο αφελώς γρήγορα επιπόλαια επιλεγμένη που ούτε ξέρουμε ποιόν έχει από πίσω ! Κάποια στιγμή, ένα κλικ, μας εν κιβωτίζει σε μια κάμαρα ειδήσεων και περνάμε χρόνια με τα ίδια βρώμικα χνώτα ώσπου με μια παρόρμηση και ένα άλλο κλικ ρίξουμε τον εαυτό μας απλά στην παραδίπλα κάμαρα !  

      Ενισχυμένο από την τεχνητή νοημοσύνη , ένα παλιό ζήτημα , αυτό της προβληματικής επικοινωνίας μεταξύ των κοινωνικών ομάδων , επιδεινώνεται πλέον ραγδαία , δημιουργώντας προσκόματα στους ήδη διερηγμένους μας κοινωνικούς δεσμούς . Φαίνεται ότι ανήκουμε πλέον όλοι, χωρίς την συγκατάθεσή μας, σε πυραμίδες διαφορετικών αλλά αποστηρωμένων αναλύσεων των γεγονότων , σε combs καταιγιστικής προπαγάνδας και με την συνδρομή της φτωχής εξατομικευμένης μας καθημερινής ενημέρωσης , τι κάνουμε ; Απομακρυνόμαστε τόσο πολύ ιδεολογικά από τους ανθρώπους που αγαπάμε ώστε να γίνεται κάθε απόπειρα ιδεολογικής ή φιλοσοφικής συζήτησης "μια συνάντηση κωφών" .

    Να το πω απλούστερα : Ό,τι θέμα και να ανοίξω τελευταία σε παρέες, ο καθένας έχει άλλη ενημέρωση αλλά τόσο τσιμεντωμένη, που ούτε καν ακούει την ανάλυσή μου. Περιμένει τη σειρά του να πει με θυμό την ατάκα που βλέπει κάθε μέρα γραμμένη στο κινητό του από συγκεκριμένο κέντρο ειδήσεων χωρίς να του περνάει από το μυαλό να κάνει μια μικρή έρευνα για ποιό λόγο οι περισσότερες από τις ειδήσεις που του σερβίρει ο "καθημερινός του μέντορας" διαψεύδονται από τις εξελίξεις σαν πύργοι από τράπουλα. 

   Η διαφορά εδώ είναι ότι έχουμε ατόφια, ο καθένας μας, όλη την ευθύνη για αυτό που μας συμβαίνει. Με τη δικαιολογία ότι είναι χαώδης και κοπιαστική η αναζήτηση της αλήθειας, αναθέσαμε ελαφρά τη καρδία σε όποιο site χαϊδεύει τα αυτιά μας, να είναι η αποκλειστική πηγή της σύνδεσής μας με τις εξελίξεις. 

  Τι είναι γεγονός ; Τι είναι είδηση ; Και τι είναι άποψη ; Τι είναι σχολιασμός και τι είναι αδιαμφισβήτητο ; Αυτές τις λίγες ερωτήσεις δεν μπορούμε να μη τις κάνουμε ενήλικες άνθρωποι μια φορά το χρόνο εμπρός στον καθρέφτη μας. Όπως δεν αφήναμε την κουτσομπόλα της γειτονιάς να μας ενημερώνει κάθε πρωί τι θα απογίνουνε τα αδέλφια και τα ξαδέλφια μας στο χωριό, έτσι πρέπει να φιλτράρουμε αυτό που περιμένει κάθε πρωί σαν η δήθεν ανάλυση των γεγονότων στην οθόνη. 

   Αν υποθέσουμε ότι καταλήγουμε να μην μπορούμε να κουβεντιάσουμε για τίποτε σε βαθος, αντιθέτως οι άνθρωποι που ως χθες σεβόμασταν μας φαίνονται ότι εκφράζουν πλέον ενεκδιήγητες γνώμες κι απλά κλείνουμε τα αυτιά μας σε όλους, ποιός βγαίνει κερδισμένος ; Ποιός θέλει τον κοινωνικό ιστό σε τέτοια διάλυση ώστε να περιφέρεται ζαλισμένος σαν ένα κοπάδι σκόρπια γίδια ; Εκείνος που δεν θα ήθελε την οργανωμένη κοινωνία να τον παρακολουθεί, να εγείρει αντιρήσεις και να διεκδικεί κάποια εκλογίκευση πολιτικής προς το δημόσιο συμφέρον. 

  Πόσο σε νοιάζει όλο αυτό ; Το ξέρω ότι βιάζεσαι, τρέχεις και δε φτάνεις. Πόσο σε πειράζει που κάποιος όχι εξυπνότερος από σένα, σου σερβίρει κάθε πρωί μια παπαριά με την οποία θυμώνεις, εξοικειώνεσαι και τελικά υιοθετείς σαν δική σου γνώμη και την διαδίδεις αβασάνιστα ; Τι χρειάζεται να κάνεις ; Να κλείσεις το γαμημένο το μαραφέτι από το οποίο ενημερώνεσαι συνοπτικά και να παροτρύνεις την παρέα σου ώστε να ψάξει τις σημαίνουσες, ουσιώδεις, κρίσιμες ειδήσεις από πολλά μέσα, από πολλές πηγές, από παλιές αξιόλογες εφημερίδες στο διαδίκτυο μια φορά στις δεκαπέντε μέρες. Θέλει κόπο. Αλλά είναι στο χέρι σου. Εαν η γειτόνισσά σου σου έλεγε ότι η μητέρα σου έχει γκόμενο θα το έψαχνες από δέκα μέρη. Εαν το smart κάθε πρωί σου λέει ότι ο γείτονάς σου είναι ο εχθρός , γιατί δεν το ψάχνεις λιγάκι παραπάνω ; 

  Είναι βολικά να μαζευόμαστε μονάχα για να βρίσει ο καθένας τον καινούργιο του αντίπαλο με μάτια που πετάνε φωτιές. Ξεχαρμανιάζουμε. Ξεφουσκώνουμε. Αλλά είμαστε καλύτερα την άλλη μέρα το πρωί ; 

  Κοίταξέ μας ! Εδώ... στη φωτογραφία παρακάτω... Είμαστε μια κοινωνία κατηγορηματικών, βέβαιων ότι όλοι έχουμε τη σωστή είδηση στα χέρια μας και σχεδιάζει ο καθένας μονάχος την αντίδρασή του σε κάτι που τις περισσότερες φορές ούτε καν υπάρχει ... εκείνο που θα κρίνει τη ζωή μας ωστόσο, ακόμη κι αν ο ένας από την παρέα μας το πάρει είδηση, δεν θα μπορέσει να μας το σφυρίξει στο αυτί . Γιατί δεν ακούμε. Και το πιο αστείο είναι ότι ο καθένας μας δείχνει χαρούμενος στην κάμαρά του, ανύποπτα βολεμένος.

 

 

 

    

λίγο πριν την τελειότητα , ένα βήμα πίσω, στην ουσία

 

    Η ουσία στις εικόνες είναι ότι πρόκειται απλώς για δυό δέντρα , έχουν ρίζες, κλαδιά και φυλλωσιά . -

     Ζούμε σε καιρούς με απρόβλεπτες καθημερινές εξελίξεις. Ο σχεδιασμός της ζωής καθίσταται πλέον ευάλωτος σε ανατροπές που μπορεί να λάβουν χώρα στην άλλη άκρη του πλανήτη... Το φυσιολογικό θα ήταν να είμαστε πιο επιεικείς με τους πάντες, πόσο μάλλον με εκείνους που ισχυριζόμαστε ότι αγαπάμε...

   Ένα βήμα πίσω, μια δεύτερη ματιά στον συνάνθρωπό μας θα μας βοηθούσε πάντοτε να τον φέρουμε δίπλα μας χωρίς αστερίσκους. Η ταχύτητα όμως έχει ανέβει σε όλα , και στις ετυμηγορίες μας φυσικά !  Βγάζουμε αποτέλεσμα σε 3, 2 , 1 ... τέλος.

     Στην κοινωνία των δαχτυλοδεικτούμενων επαρκών, δε χωρούν ανεπάρκειες. Πρέπει να διορθώνονται με συνοπτικές παρεμβάσεις. Εγώ είμαι κάθε μέρα και πιο τέλειος. Γιατί δηλαδή εσύ αρνείσαι να γίνεις ; Και το πιο επικίνδυνο, στην κοινωνία των επαρκών δεν χωρούν .. διαφορετικότητες ...  φυσικά ! Αλλά... ας γυρίσουμε στην γέννηση αυτού του κατα-κριτικού πνεύματος από το οποίο εμφορούμαστε όλοι μας. 

      Σύμφωνα με τους καθηγητές Πολ Χιούϊτ και Γκόρντον Φλέτ η τελειομανία πηγάζει από τρείς πηγές : Την εσωτερική, δική μας, λόγω κατασκευής, που στρέφεται προς τον εαυτό μας και μας τρώει τα σωθικά, την κοινωνικά επιβαλλόμενη που οφείλεται στο αυστηρό τιμωρητικό τυπικό περιβάλλον* και τέλος την από εμάς προς τα έξω απευθυνόμενη προς τους γύρω μας, καθώς προβάλουμε τις προσδοκίες μας για τη δική μας τελειότητα σε εκείνους ώστε να γίνουν ακόμη καλύτεροι. Καμία δεν είναι υγιής ή φυσιολογική !

     Παθητικοεπιθετικές συμπεριφορές μας προς τον σύντροφό μας, το παιδί μας, τον καρδιακό και καλά φίλο μας ή τον πλησίον μας, οφείλλονται σε τούτο : τον θέλουμε ακόμη ανώτερο από αυτό που μπορεί να γίνει . Αφού δηλαδή τον διαλέξουμε για αυτό που είναι, θέλουμε να τον ανεβάσουμε επίπεδα πιέζοντάς τον μέχρι να δυστυχήσει ... 

     Ο μύθος του πετυχημένου τελειομανούς είναι το βασικό μας αφήγημα και δεν είναι παρά μια απάτη ! Εστιάζουμε σε κάποιον δακτυλοδεικτούμενο επιτυχημένο που υπήρξε τελειομανής, π.χ. Ελένη Αρβελέρ ή Νίκο Γκάλη ή Γιώργο Νταλάρα που λόγω του θριάμβου τους τραβούν τα φώτα της δημοσιότητας και δεν στοχαζόμαστε αμέτρητους άλλους που με την ίδια προσπάθεια δεν κατάφεραν παρά να συντριβούν ! 

    Ο Κάραν μας προτρέπει να λάβουμε υπ' όψιν την φθαρτότητά μας και να θεωρήσουμε εαυτόν σαν μέλη πληρώματος ενός ιστιοφόρου : εκείνο που θα καθορίσει πόσο δύσκολα και σε πόσες μέρες θα φτάσουμε στον δικό μας προορισμό δεν είναι μόνον η προσπάθειά μας αλλά και δεκάδες τυχαίες περιστάσεις ! Ένας το ίδιο άξιος με εμάς που θα ξεκινήσει τρείς μέρες νωρίτερα μπορεί να κάνει το μισό χρόνο από εμάς ή να μην ξανακούσουμε νέα του, να ναυαγήσει. Θα πρέπει να τον κρίνουμε ανελέητα ή να τον θεοποιήσουμε ; 

   Υπάρχουν ηγέτες, σε κάθε οικογένεια , μια μητέρα λέαινα ή ένας πατέρας καπετάνιος που θέτουν τους στόχους της οικογένειας με μεγάλη σαφήνεια και με αδυσώπητη σκληρότητα, τους ίδιους στόχους και για τα τέσσερα παιδιά τους και για τα δώδεκα εγγόνια τους. Εκεί κτίζεται η γκιλοτίνα στην οποία θα χάσουν την αθωότητα και την ευρρωστία τους πολλά από τα νεαρά βλαστάρια κάθε οικογενειακού δέντρου και θα οδηγηθούν στην μυστική αίθουσα δικαστηρίου όπου ισοβίως θα δικάζονται από τους προγόνους τους. 

   Μερικά από τα βλαστάρια αυτά θα καταλήξουν ναρκομανείς ( πολλά παιδιά αγέρωχων αξιωματικών ) , πιο λίγα από αυτά θα καταλήξουν αυτόχειρες ( πολλά παιδιά διάσημων και πάμπλουτων ) και πότε πότε θα γράφουν οι εφημερίδες για κάποια γυναίκα μητροκτόνο ή άντρα πατροκτόνο τους οποίους όλοι μας θα σκεφτόμαστε ως διασαλεμένους που τους αξίζει η αγχόνη. Αυτοί είναι που έχουν βιώσει το παράλογο και ξέρουν από που προέρχεται. Αλλά δεν θα ασχοληθεί κανείς να τους ρωτήσει κι ούτε θέλουν να εξηγήσουν σε κανέναν τίποτε γιατί κάποιος που αφαιρεί τη ζωή του γοννιού του την ίδια στιγμή τελειώνει τη δική του. Είναι πάντοτε το κύκνειο διάβημα. Έχετε δει πατροκτόνο να προσπαθεί για οτιδήποτε ; Είναι τύποις ήδη νεκρός. Πριν συμβεί το μοιραίο, δεκάδες μάτια παρακολουθούν το άρρωστο που συμβαίνει. Ξέρετε γιατί δεν παρεμβαίνουμε ; Γιατί εμπρός σε μια κατάφωρη αδικία που δεν ακουμπάει δικά μας συμφέροντα δεν έχουμε ανοιχτά τα μάτια τα αυτιά και τη λογική μας. Κι έτσι διαλέγουμε άλλον φίλο να βοηθήσουμε, εκείνον που δεν προφταίνει να μαζέψει τα κεράσια του και είναι και ευχάριστος τύπος.   

  Δεν ασχολούμαστε ως κοινωνία με τους αποτυχημένους. Πολύ περισσότερο δε, δεν ασχολούμαστε με τους αποτυχημένους που έχουν μικρές δυνατότητες από τη φύση τους. Αυτός είναι ο χειρότερος από όλους τους ρατσισμούς. Η περιφρόνησή μας για τον αδύναμο τον οποίο πλησιάζουν στο κατόπιν οι οργανώσεις σωτήρων κατ' επάγγελμα, κι από τους οποίους οι αδύναμοι δεν μπορούν να αποκομίσουν πραγματικό συναισθηματικό βοήθημα παρά να γίνουν οι βολικοί καημένοι του συστήματος. Ήθελες ποτέ εσύ να σε βλέπουν σαν καημένο ; Γιατί να θέλει ο Παλαιστίνιος ;

  Τα μεγάλα κεφάλια στους γιατρούς χωρίς σύνορα , στις κατά τόπους αποστολές ανθρωπιστικής δράσης και στις νεοφυείς αρχιεπισκοπές σε χώρες "απολίτιστων και αγράμματων πληθυσμών" πετυχαίνουν να ανταλλάξουν την αξιοπρέπεια και την αυτοδιάθεση χιλιάδων ψυχών για μια επιτυχία : να παρουσιάσουν στα αφεντικά τους ένα ακόμη στράτευμα χωρίς ικανότητα σκέψης το οποίο είναι έτοιμο να δεχτεί οδηγίες από τον ευεργέτη του & κάθε είδους εντολές, μέχρι να γίνουν κατάλληλοι ως το επόμενο κρέας που χρειάζεται η πιο μεγάλη μηχανή κιμά του πλανήτη : το καταναλωτικό δυτικό μοντέλο της ασταμάτητης οικονομικής μεγένθυνσης το οποίο εσχάτως βαπτίστηκε τρομάρα μας βιώσιμη ανάπτυξη !  Το μέτρο της επιτυχίας των επαγγελματιών αμοιβόμενων σωτήρων είναι πόσες φωτογραφίες τριαντάρηδων με γραβάτα θα αντλήσουν από ένα ολάκερο ανύποπτο ξυπόλυτο πόπολο. Το μέτρο του εγκλήματος που διαπράττουν είναι το πόσες θρηνούσες μητέρες θα προκαλέσουν με την κατά τη γνώμη τους θεάρεστη δράση τους. 

     Η κινητήρια δύναμη για όλο αυτό τον παραλογισμό είναι ένα συμπέρασμα που βγάζουμε αβίαστα ως άτομα και ως λαοί : ότι ο συνάνθρωπός μας στην Αϊτή ή την Πολυνησία είναι για λύπηση . Αμέσως μετά έρχεται το έργο ζωής ξεκάθαρο εμπρός στη ματαιοδοξία μας ως πολιτισμένων : Ζητούνται σωτήρες. Και φυσικά ζητούνται διατεθειμένοι να προσευχηθούν για την σωτηρία των αδυνάμων. Ώ, πόσο βολικό να προσεύχεσαι για να σωθεί από την απόγνωση ένας γκέϋ ! ένας άπιστος ! ένας όχι πετυχημένος κοινωνικά, ένας συναισθηματικά απόκληρος , ένας διαφορετικός από εκείνο που θές εσύ να ήταν, άτομα που βάζεις στο ίδιο μπλέντερ της λύπησης σαν να είναι η επιλογή τους άσχετη με το σώμα τους και η θλίψη τους άσχετη με την ολική απόρριψη που έχουν βιώσει από τους οικείους των. Πόσο ανώτερος καταλήγεις , ε ;

   Τι καλά που θα ήταν να αποδεχόμασταν μια μέρα, κάτω από μια ξαφνική φώτιση τον παρακάτω απλό έστω και ουτοπικό συλλογισμό : κανείς, όσο ανώφελη κι αν φαντάζει η ζωή του στα μάτια μας, δεν παρακαλεί εμάς να πάμε να τον συνδράμουμε παρά μονάχα εαν μας ζητήσει εκείνος κατά πρόσωπο κάτι συγκεκριμένο ! Θέλω να με κεράσεις ένα ποτήρι κρασί . - Αλλά όχι, εμείς θα του βάλουμε στη τσέπη και μια τυρόπιτα γιατί μισή δουλειά μισή και η υπεροψία μας. Θέλω να με ανεβάσεις στο πεζοδρόμιο με το καροτσάκι μου .- Αλλά όχι, εμείς θα ρωτήσουμε, στο ΑΤΜ θα τα καταφέρεις μοναχός ; Και τότε εκείνος μετανιώνει που σου απευθύνθηκε : Τα πόδια μου πάσχουνε, δεν είμαι χαζός !

  * Το τιμωρητικό περιβάλλον φυσικά στήνεται από αυτόβουλους εισαγγελείς οι οποίοι αρνούνται μετά βδελυγμίας την ιδιότητα του κατηγόρου ονομάζοντας εαυτούς κήρυκες συστημάτων αξιών και κανόνων. Η παρακαταθήκη πρέπει να διαιωνιστεί. Οι φύλακες, ποτέ δεν εκλέγονται από το λαό. Ανακηρύσσουν εαυτόν σωτήρα του διπλανού τους και έτσι λύνουν όλα τους τα υπαρξιακά αδιέξοδα. ( ο νοών νοείτω )  

__________________________________________

   ΔΥΟ ΒΙΒΛΙΟΠΡΟΤΑΣΕΙΣ (από το the books journal του Απριλίου) :  

   "Ουσιοκρατία" του Γκρέγκ Μακ Κίον από τις εκδ. Ψυχογιός 2013

   " Το κυνήγι της τελειότητας " του Τόμας Κάραν, καθηγητή ψυχολογίας από τις εκδ. Μεταίχμιο 2023