τι είναι, τελικά, αυτοβιογραφικό στα διηγήματα ;

Αμος Οζ "Ιστορία αγάπης και σκότους " Καστανιώτης κεφ.5 σελ 45  αποσπάσματα :

   ...... Ο κακός αναγνώστης προσπαθεί πάντα να μάθει εδώ και τώρα "τι συμβαίνει πραγματικά". Ποιά είναι η αφήγηση που κρύβεται πίσω από την αφήγηση, ποιό είναι το ζητούμενο, ποιός εναντίον ποιού, ποιός πήδηξε ποιά. Θυμάμαι να με ρωτούν πολλές φορές "εν ονόματι του δικαιώματος του κοινού να ξέρει" αν η γυναίκα μου είναι το πρότυπο της μορφής της Χάνα στο τάδε βιβλίο μου , ή αν είχα κι εγώ ένα γιό που εξαφανίστηκε, ή το ένα ή το άλλο...  Τι στην ουσία αναζητούν αυτοί οι λαχανιασμένοι, ο τεμπέλης αναγνώστης, ο κοινωνικός αναγνώστης, ο κουτσομπόλης-ματάκιας αναγνώστης ; Θέλουν την κατακλείδα ! Πρόσφερέ τους, τυλιγμένες σε ναύλον σακούλες για πτώματα, τις ιερές αγελάδες που έσφαξες γι αυτούς στο τελευταίο σου βιβλίο. Ευχαριστώ. ...
  Η ικανοποίηση του κακού αναγνώστη έχει να κάνει με το ότι για το δάσημο και σεβαστό Ντοστογιέφσκι, υπάρχει η ασαφής υποψία ότι διακατέχεται από την απαίσια τάση να ληστεύει και να δολοφονεί γριές, ο Γουίλιαμ Φώκνερ σίγουρα θα ήταν με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο μπλεγμένος σε κάποια αιμομειξία και ο Ναμπόκοφ πηδούσε ανήλικα κορίτσια. Τον Κάφκα σίγουρα τον υποψιαζόταν η Αστυνομία ( δεν υπάρχει καπνός χωρίς φωτιά ), για να μη μιλήσουμε για αυτά που έκανε ο Σοφοκλής στον πατέρα του και στη μάνα του, αλλιώς πως ήξερε να τα περιγράφει τόσο ζωντανά, και τι ζωντανά, πιο ζωντανά από όσο συμβαίνουν στη ζωή ;

     Μόνο για με να μιλάω ήξερα. 

     Στενός είν' ο κόσμος μου σαν μυρμηγκιού...

     Και το δρόμο μου - σαν το δρόμο του στην κορυφή -

     δρόμο μαρτυρίου και μόχθου,

     γιγάντων χέρι μοχθηρό και σίγουρο,

     χέρι περιπαιχτικό τον ματαίωσε. 

   Ένας παλιός μαθητής μού παρουσίασε κάποτε σύνοψη αυτού του ποιήματος :
          Όταν ακόμα η ποιήτρια Ραχέλ ήταν πολύ μικρή της άρεσε να σκαρφαλώνει σε δέντρα. Κάθε φορά όμως που πήγαινε να σκαρφαλώσει, ερχόταν κάποιος παληκαράς και με ένα χτύπημα την έριχνε καταγής. Γι αυτό ήταν πολύ καημένη.

    Η έκταση που ο καλός αναγνώστης προτιμά να διανύσει διαβάζοντας καλή λογοτεχνία, δεν είναι εκείνη ανάμεσα στο κείμενο και τον συγγραφέα, αλλά η έκταση ανάμεσα στο κείμενο και τον ίδιο.
    Όχι αν πράγματι ο Ντοστογιέφσκι λήστεψε και δολοφόνησε γριές χήρες όταν ήτανε ακόμη φοιτητής, αλλά εσύ, αναγνώστη, πρέπει να βάλεις τον εαυτό σου στη θέση του Ρασκόλνικοφ, για να νιώσεις μέσα σου τη φρίκη και την απελπισία, και την κακοήθη αθλιότητα την αναμεμειγμένη με ναπολεόντια αλαζονεία, και τις μεγαλομανείς ψευδαισθήσεις, και τον πυρετό της πείνας, και τη μοναξιά και τον πόθο, και την κούραση μαζί με τη νοσταλγία του θανάτου, για να κάνεις την εξίσωση ( που τα αποτελέσματά της θα κρατηθούν μυστικά ) ανάμεσα στη μορφή της αφήγησης και του δικού σου εγώ, του κρυφού, του επικίνδυνου, του κακόμοιρου, του θεότρελου και του ποινικού, αυτού του φρικώδους όντος που εσύ φυλακίζεις πάντα βαθιά βαθιά μέσα στο πιο σκοτεινό απομονωμένο κελί σου, ώστε ποτέ κανένας άνθρωπος να μη μαντέψει , αλοίμονο, την ύπαρξή του, ούτε οι γονείς σου, ούτε οι αγαπημένοι σου, για να μην τραπούν έντρομοι σε φυγή....